شانه از سه استخوان تشکیل شده است. استخوان ترقوه، استخوان کتف و استخوان بازو. سر استخوان بازو گرد است و در حفره ای که در استخوان کتف است قرار دارد . در ناحیه شانه دسته ای از چهارعضله و تاندون های مربوطه ( به نام های سوپرااسپیناتوس Supraspinatus، اینفرااسپیناتوس Infraspinatus، ساب اسکاپولاریس Subscapularis و ترس مینور Teres minor ) به نام روتاتور کاف Rotator cuff یا کلاهک چرخاننده وجود دارند.
این عضلات از یک طرف به استخوان کتف ( اسکاپولا) متصل شده و از طرف دیگر به توسط تاندون مشترکشان به پایینتر از سر استخوان بازو و در واقع به قسمت بالایی استخوان بازو متصل می شوند.
این عضلات مانند یک کاور یا سرپوش دورتا دور سر استخوان بازو را احاطه می کنند و از عضلات عمقی شانه هستند. با انقباض این عضلات سر استخوان بازو در محل خود ( حفره گلنوئید) پایدار می شود. ( یادآوری می شود که مفصل شانه از دو استخوان تشکیل شده است که با یکدیگر مفصل می شوند.سر استخوان بازو از یک طرف و حفره گلنوئید از طرف دیگر). به بیان دیگر انقباض این عضلات موجب می شود سر استخوان بازو در حفره گلنوئید فشرده شده و مفصل شانه محکم و پایدار شود. این عضلات همچنین کمک می کنند تا بازو به سمت بالاحرکت کند و چرخش های بازو نیز توسط این عضلات کنترل میشود.
تاندون عضله سوپرااسپیناتوس در بالای مفصل شانه، تاندون عضله اینفرااسپیناتوس در پشت آن و تاندون عضله ساب اسکاپولاریس در جلوی مفصل شانه قرار دارد. مهم ترین این تاندون ها که در آسیب های روتاتور کاف آسیب میبیند تاندون عضله سوپرااسپیناتوس است.
پارگی روتاتور کاف یکی از علل شایع احساس درد و ضعف در شانه افراد است. پارگی روتاتور کاف باعث ناتوانی شانه می شود و فعالیتهای روزانه مانند شانه کردن مو و پوشیدن لباس دردناک و مشکل می شود
بیماری روتاتور کاف ممکن است درنتیجه آسیب قابلتوجهی به شانه یا تحلیل پیشرونده یا ساییدگی و پارگی بافت تاندون اتفاق میافتد . فعالیت تکراری، بلند کردن اجسام سنگین طی یک دوره طولانی و ایجاد خارهای استخوانی در اطراف استخوانهای شانه ممکن است باعث تحریک یا آسیب تاندونها شود
علائم پارگی روتاتور کاف:
حساسیت به لمس و فشار
کاهش دامنه حرکتی شانه
اختلال در عملکرد طبیعی شانه
خشکی و سفتی شانه
عدم توانایی در بالا بردن دست به بالای شانه
صدا دادن شانه هنگام حرکت
ضعف عضلات بازو و دست
درد در حال استراحت و شبها خصوصا وقتی روی شانه مبتلا بخوابیم.
درد حین بالا و پایین آوردن شانه خصوصا در بعضی از حرکتها
ضعف در بالا آوردن یا چرخاندن شانه
احساس صدا و خش خش در شانه حین بعضی حرکات
درد ابتدا خفیف است و با حرکاتی مثل بالا آوردن دست تشدید می گردد اما به مرور درد افزایش یافته و باعث درد شبانه و در حال استراحت می گردد. تشخیص:
در معاینه فیزیکی، پزشک بخشهای مختلف شانه شما را فشار میدهد و بازو را در جهتهای خاصی حرکت میدهد. او همچنین قدرت عضلات اطراف شانه و بازو را بررسی میکند. در برخی موارد، ممکن است آزمایشها تصویری تجویز شود، مانند:
اشعه ایکس.
سونوگرافی.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
درمان:
در صورتی که به شرح حال بیمار توجه کنیم پارگی هایی که در اثر ضربه و وسیع باشند صد در صد هرچه زودتر بایدجراحی شود. و روش جراحی بستگی به مهارت جراح و امکانات اتاق عمل متفاوت است
در صورتی که پارگی قدیمی یا ناکامل باشد روش درمان غیر جراحی ابتدا انجام میشود در صورت عدم موفقیت جراحی نیاز میگردد.
روش غیر جراحی: در صورتی که پارگی ناکامل باشد و بیمار درد شدیدی نداشته باشد:
شامل:
- استراحت
- جلوگیری از فعالیتهایی که درد را تشدید کند
- فیزیوتراپی
تمرینات فیزیوتراپی میتواند به بازگرداندن انعطافپذیری و قدرت شانهها پس از یک آسیب روتاتور کاف کمک نماید
ماساژ
در حال حاضر ماساژ یک روش برای رفع اسپاسم و گرفتگی ثانویه ی رباط های اطراف پارگی در اثر این مشکل محسوب میشود. شما میتوانید با آموزش مناسب، بهترین ابزار غیر دارویی و یا غیر جراحی را برای صدمات خود در اختیار داشته باشید. گاهی آسیب شانه به ماساژ و تمرینات فیزیوتراپی پاسخ میدهد. بنابراین، ماساژ درمانی نتایج بسیاری مطلوبی برای شما به ارمغان خواهد آورد.
- اگر درد بیش از چندماه طول بکشد ممکن است تصمیم پزشک مبنی بر جراحی تاندون ها باشد
انواع جراحی:
الف- جراحی باز: روش قدیمی تر است که با برش روی شانه و دوختن تاندون به صورت باز انجام می شود.
ب- جراحی بسته یا آرتروسکوپی: این روش جدید بوده و جراح بوسیله یک سوراخ دوربینی داخل شانه وارد نموده و از طریق تلویزیون محل آسیب را مشاهده می کند. سپس بوسیله سوراخ کوچک دیگری و با استفاده از لوازم خاص ترمیم تاندون را انجام می دهد.
درمانهای تزریقی
اگر درمانهای محافظتی درد را کاهش ندهند، ممکن است پزشک یک تزریق استروئیدی در داخل مفصل شانهها را تجویز نماید. بهخصوص اگر درد هنگام خواب، فعالیتهای روزانه یا ورزش شما را درگیر نماید. درحالیکه درمانهای تزریقی اغلب مفید هستند، اما از آنها باید بهطور هوشمندانه استفاده شود، زیرا که آنها میتوانند تاندونها را ضعیف کنند. درمانهای تزریق شامل کورتیزون، ضدالتهاب، PRP و ازون تراپی است.
ازوندرمانی
گاز ازون ترکیبی از یک مولکول O2 با یک اتم اکسیژن اضافی است که آن را به O3 تبدیل میکند. این مولکول اکسیژن اضافی همان چیزی است که به ازن خاصیت"انرژی زیادی" داده و تمام خواص درمانی قابلتوجه دیگر ازون نیز ناشی از وجود همین اکسیژن است. ازون بهطور طبیعی در بدن یافت میشود. گلبولهای سفید خون آن را بهعنوان بخشی از پاسخ ایمنی بدن تولید میکنند. اتوتراپی، که در آن خون فرد در معرض ازون قرارگرفته و سپس دوباره به بدن تزریق میشود، یک روش درمانی برای بیماریهای پیشرونده مفاصل که باافزایش سن پدیدار میشوند است و پارگی تاندون روتاتور کاف است. ازون با درجه درمانی، چنانچه بر طبق دستورالعملهای پزشکی از پیش تعیینشده استفاده شود، دارای بالاترین رکورد ایمنی است.
تزریق ازون میتواند برای درمان التهاب تاندون شانه استفاده شود. فرآیند تسکین درد معمولاً در یک بازه زمانی 60 - 30 دقیقه تکمیل میشود. مکانیسم ازوندرمانی باعث افزایش جذب اکسیژن در بافت محلی و بالا بردن سرعت سوختوساز است که موجب تسریع روند ترمیم میشود. برخلاف تزریق کورتیزون، که خاصیت ضدالتهابی داشته و به علت تأثیرات کاتابولیک موجب تضعیف بافت تزریق میشود، ازون موجب تحریک فرآیندهای ترمیم و درنتیجه تسریع روند بهبود بافت آسیبدیده میگرد.
بزرگترین نقص ازون تراپی که هنوز در آمریکا تایید FDA نگرفته است استاندارد نبودن آن است و بسباری از پزشکان جراح به جز تئوری در عمل تزریق ازون را فرق زیادی با تزریق اب مقطر ندیدند.
علارغم تبلیغات گسترده که برای آن میگردد.